عملکرد  اداره کل امور عشایر خراسان رضوی ( 1391 )  

      استان خراسان رضوي با وسعت بیش از 116493 كيلومتر مربع و 6 ميليون نفر جمعيت بالغ بر 31650 نفر 6734) خانوار) از عشاير كشور را در خود جاي داده است. اين تعداد کمتر از یک درصد جمعيت كل استان  و 1.6% جمعيت روستايي استان و 2.2% از عشاير کل كشور است كه در 35 طايفه مستقل سازمان يافته اند.

       جامعه عشايري به لحاظ ويژگيهاي زندگي سنتي خود يعني معيشت متكي به دام ناگزير به تحمل زندگي سخت شباني بوده و همواره جهت تعليف دام از نقطه اي به نقطه ديگر كوچ مي كند عشاير خراسان رضوي نيز از اين قاعده مستثني نبوده و با تعداد معادل 923738 واحد دامي به صورت كوچرو- نيمه كوچرو و رمه گردان در مناطق ييلاق و قشلاق امرار معاش مي كنند كه اين ميزان دام معادل 10.5% دام استان و معادل 3.8% دام سبك عشاير كشور مي باشد متوسط دام سبك هر خانوار عشاير در كشور 95 راس است كه اين مقدار در استان خراسان رضوی 135 راس مي باشد اين ارقام بيانگر توان توليدي بالا در جامعه عشايري خراسان رضوی میباشد

       از نظر پراكندگي جمعيت عشاير درسطح 13  شهرستان (مشهد، كلات، سرخس، چناران، قوچان، درگز، نيشابور، سبزوار، خوشاب، خواف، كاشمر، خلیل آباد و بردسكن) پراكنده اند كه در حال حاضر در 8 شهرستان، اين اداره كل  داراي اداره امور عشاير و يا نمايندگي است.

      تعدادی از عشاير استان خراسان رضوی در فصل قشلاق به چهار استان گلستان (مراوه تپه)، يزد، خراسان شمالي و خراسان جنوبی كوچ مي كنند و در فصل ييلاق نيز این استان ميزبان عشايراستانهاي سمنان و خراسان جنوبی میباشد.استان خراسان رضوي داراي 5 زيست بوم (ايلخاني، كرد اترك شمالي، كرد اترك جنوبي، كرمانج شرقي و خواف) مي باشد كه در دو زيست بوم  با خراسان شمالي (كرد اترك شمالي و كرد اترك جنوبي) مشترك مي باشد اين استان داراي 73 سامانه عشايري شامل 364 سامانه عرفي (محله عشايري) مي باشد.

جمعیت عشایر تحت پوشش اداره کل امور عشایر خراسان رضوی سال 91

محورهای اصلی فعالیت های اداره کل امورعشایر

            اهم اقدامات و فعالیتهای عمرانی اداره کل امورعشایر خراسان رضوی درقالب3 طرح از برنامه ساماندهی عشایریدر فصل عمران شهری وروستایی انجام می گیرد.

• طرح عملیات اجرای اسکان و ساماندهی خانوارهای عشایری

اهم فعالیت ها این طرح عبارتند از: تجهیز کانونهای اسکان خود جوش وهدایتی اعم ازتامین آب آشامیدنی سالم، احداث راههای ارتباطی مناسب، تامین آب کشاورزی و فراهم آوردن زمینه اشتغال مناسب ازطریق واگذاری زمین کشاورزی،سایت دامپروری،کارگاههای تولیدی و....  درسال1391 تعداد 1 پروژه با اعتبار 1211 میلیون ریال از محل اعتبارات استانی مصوب گردید و 1 پروژه با اعتبار 10000 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی ولی بدلیل نبود تخصیص فقط یک پروژه با اعتبار 1000 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی به مرحله اجراء گذاشته شده است. تکمیل پروژه خط انتقال آب چاه تلخ سبزوار.

لیست پروژه های مصوب سال 1391در طرح عملیات اجرایی اسکان- ارقام به میلیون ریال ردیف عنوان پروژه شهرستان محل تامین اعتبار نحوه اجرا اعتبار مصوب 1  تکميل مجتمع اسکان عشاير قوچان استانی پیمانی 1211 2  تکمیل خط انتقال آب چاه تلخ سبزوار ملی پیمانی 5000   جمع       6211

• طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان

این طرح درسامانه های ییلاقی وقشلاقی که امکانات اسکان درآنها فراهم نمیباشداجرا میگرددوبه عشایری که به کوچ ادامه میدهند ارائه خدمات مینماید. مهمترین اقداماتی که درقالب این طرح انجام میشود عبارتست از : احداث و مرمت ایلراهها ی عشایری، تامین آب آشامیدنی سالم جهت شرب انسان ودام ازطریق آبرسانی سیار،بهسازی چشمه وقنوات،حفر-تجهیز ویالایروبی چاههای مالداری و ... اهم اقدامات انجام شده درسال 91 درقالب طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان : درسال 1391 مبلغ 6037  میلیون ریال در قالب 28 پروژه از منابع استانی، حوادث جهت تامین نیازهای زیربنایی ومستمر عشایر کوچنده درمناطق عشایری استان خراسان رضوی مصوب گردیده است.

لیست پروژه های طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان               (میلیون ریال) ردیف عنوان پروژه شهرستان محل تامین اعتبار نحوه جرا اعتبار مصوب 1 ‌آبرساني سيار خوشاب ‌خوشاب استانی امانی 68 2 ‌آبرساني سيار كاشمر ‌كاشـمر استانی امانی 68 3 ‌آبرساني سيار قوچان ‌قوچان استانی امانی 511 4 ‌آبرساني سيار درگز ‌درگز استانی امانی 461 5 ‌آبرساني سيار خواف ‌خواف استانی امانی 461 6 ‌آبرساني سيار سبزوار ‌سـبزوار استانی امانی 255 7 ‌آبرساني سيار بردسكن ‌بردسـكن استانی امانی 511 8 ‌آبرساني سيار مشهد ‌مشـهد استانی امانی 337 9 ‌آبرساني سيار كلات ‌كلات استانی امانی 305 10 ‌آبرساني سيار سرخس ‌سـرخس استانی امانی 305 11 ‌آبرساني سيار چناران ‌چناران استانی امانی 343 12 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌سـرخس استانی امانی 100 13 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌چناران استانی امانی 462 14 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌قوچان استانی امانی 100 15 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري درگز ‌درگز استانی امانی 100 16 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌خواف استانی امانی 100 17 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌سـبزوار استانی امانی 100 18 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌بردسـكن استانی امانی 150 19 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌نيشـابور استانی امانی 100 20 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌مشـهد استانی امانی 100 21 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري كلات ‌كلات استانی امانی 100 22 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه درگز حوادث امانی 120 23 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه قوچان حوادث امانی 150 24 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه چناران حوادث امانی 150 25 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه سرخس حوادث امانی 150 26 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه کلات حوادث امانی 150 27 مرمت آب بردگیهای راهها ی عشایر و ساخت ابنیه مشهد حوادث امانی 150 28 مرمت و بهسازی چشمه بردسکن حوادث امانی 130 جمع کل 6037

• طرح مطالعه و مکانیابی کانونهای توسعه

طرح مکانیابی و مطالعات مناطق عشایری : در این طرح مناطق و قلمروهای عشایری، امکانات و پتانسیل های طبیعی و انسانی نیز مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته و باتوجه به پتانسیل های مناطق پروژه هایی درزمینه های اشتغال عشایر پیشنهاد میگردد و مکانهای قابل توسعه و مستعد احداث شهرک شناسایی و مورد مطالعه قرار می گیرند.  درسال 1391 مبلغ 300 میلیون ریال در قالب 1 پروژه مطالعاتی از منابع استانی و 1 پروژه از محل ملی جهت مطالعه مکانیابی کانونهای توسعه در مناطق عشایری در  نظر گرفته شده است

لیست پروژه های مصوب سال 1391 در طرح مطالعات - ارقام به میلیون ریال   ردیف عنوان پروژه شهرستان کانون محل تامین اعتبار نحوه اجرا اعتبار مصوب 1 مطالعه شناسایی وطراحی استحصال آبهای سطحی وزیر زمینی قرق چناران قرق استانی پیمانی 300 2 مطالعه خط انتقال آب و نظام بهره برداری از سد چهچهه کلات چهچهه ملی پیمانی 300 جمع کل 600

خلاصه عملکرد عمرانی سال 1391

 تسهیلات بانکی:

اعطای تسهیلات بانکی به عشایر از مناسبترین و مفیدترین اقدامات جهت ایجاد اشتغال یا تثبیت اشتغال و افزایش درآمد خانوارهای عشایری و جلوگیری از کوچ عشایر به حاشیه شهرها میباشد. عملکرد جذب تسهیلات بانکی در سال 91 توسط عشایر و شرکتهای عشایری این اداره کل به شرح جدول ذیل میباشد.

عملکرد تسهیلات بانکی در سال  1391

              مبالغ به ميليون ريال