عملکرد  اداره کل امور عشایر خراسان رضوی ( 1393 )                       

    نگاهی به جامعه عشایری خراسان رضوی

      استان خراسان رضوي با وسعت بیش از 116493 كيلومتر مربع و 6 ميليون نفر جمعيت بالغ بر 32449 نفر 6622) خانوار) از عشاير كشور را در خود جاي داده است. اين تعداد کمتر از یک درصد جمعيت كل استان  و 1.6% جمعيت روستايي استان و 2.2% از عشاير کل كشور است كه در 35 طايفه مستقل سازمان يافته اند.  جامعه عشايري به لحاظ ويژگيهاي زندگي سنتي خود يعني معيشت متكي به دام ناگزير به تحمل زندگي سخت شباني بوده و همواره جهت تعليف دام از نقطه اي به نقطه ديگر كوچ مي كند عشاير خراسان رضوي نيز از اين قاعده مستثني نبوده و با تعداد معادل 923738 واحد دامي به صورت كوچرو- نيمه كوچرو و رمه گردان در مناطق ييلاق و قشلاق امرار معاش مي كنند كه اين ميزان دام معادل 10.5% دام استان و معادل 3.8% دام سبك عشاير كشور مي باشد متوسط دام سبك هر خانوار عشاير در كشور 95 راس است كه اين مقدار در استان خراسان رضوی 135 راس مي باشد اين ارقام بيانگر توان توليدي بالا در جامعه عشايري خراسان رضوی میباشد       از نظر پراكندگي جمعيت عشاير درسطح 13  شهرستان (مشهد، كلات، سرخس، چناران، قوچان، درگز، نيشابور، سبزوار، خوشاب، خواف، كاشمر، خلیل آباد و بردسكن) پراكنده اند كه در حال حاضر در 8 شهرستان، اين اداره كل  داراي اداره امور عشاير و يا نمايندگي است.      تعدادی از عشاير استان خراسان رضوی در فصل قشلاق به چهار استان گلستان (مراوه تپه)، يزد، خراسان شمالي و خراسان جنوبی كوچ مي كنند و در فصل ييلاق نيز این استان ميزبان عشايراستانهاي سمنان و خراسان جنوبی میباشد.استان خراسان رضوي داراي 5 زيست بوم (ايلخاني، كرد اترك شمالي، كرد اترك جنوبي، كرمانج شرقي و خواف) مي باشد كه در دو زيست بوم  با خراسان شمالي (كرد اترك شمالي و كرد اترك جنوبي) مشترك مي باشد اين استان داراي 73 سامانه عشايري شامل 364 سامانه عرفي (محله عشايري) مي باشد.

جمعیت عشایر تحت پوشش اداره کل امور عشایر خراسان رضوی سال 93

محورهای اصلی فعالیت های اداره کل امورعشایر

            اهم اقدامات و فعالیتهای عمرانی اداره کل امورعشایر خراسان رضوی درقالب3 طرح از برنامه ساماندهی عشایریدر فصل عمران شهری وروستایی انجام می گیرد.

• طرح عملیات اجرای اسکان و ساماندهی خانوارهای عشایری

اهم فعالیت ها این طرح عبارتند از: تجهیز کانونهای اسکان خود جوش وهدایتی اعم ازتامین آب آشامیدنی سالم، احداث راههای ارتباطی مناسب، تامین آب کشاورزی و فراهم آوردن زمینه اشتغال مناسب ازطریق واگذاری زمین کشاورزی،سایت دامپروری،کارگاههای تولیدی و.... درسال1393 تعداد 1 پروژه از محل اعتبارات خشکسالی با اعتبار 1500 میلیون ریال و 1 پروژه با اعتبار 4000 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی به مرحله اجراء گذاشته شده است.

لیست پروژه های مصوب سال 1393در طرح عملیات اجرایی اسکان- ارقام به میلیون ریال ردیف عنوان پروژه شهرستان محل تامین اعتبار نحوه اجرا اعتبار مصوب 1  تکمیل انتقال آب آقامهدی بردسـكن خشکسالی پیمانی 1500 3  عملیات اجرایی اسکان چاه تلخ سبزوار ملی پیمانی 4000   جمع       5500

• طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان

این طرح درسامانه های ییلاقی وقشلاقی که امکانات اسکان درآنها فراهم نمیباشداجرا میگرددوبه عشایری که به کوچ ادامه میدهند ارائه خدمات مینماید. مهمترین اقداماتی که درقالب این طرح انجام میشود عبارتست از : احداث و مرمت ایلراهها ی عشایری، تامین آب آشامیدنی سالم جهت شرب انسان ودام ازطریق آبرسانی سیار،بهسازی چشمه وقنوات،حفر-تجهیز ویالایروبی چاههای مالداری و.. ... اهم اقدامات انجام شده درسال 93 درقالب طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان : درسال 1393 مبلغ 23781  میلیون ریال در قالب 41 پروژه از   منابع استانی، خشکسالی، ماده 180، تبصره 2 و ملی جهت تامین نیازهای زیربنایی ومستمر عشایر کوچنده درمناطق عشایری استان خراسان رضوی مصوب گردیده است..

لیست پروژه های طرح ارائه خدمات پشتیبانی تولید به کوچندگان  (میلیون ریال) ردیف عنوان پروژه شهرستان محل تامین اعتبار نحوه جرا اعتبار مصوب 1 ‌آبرساني سيار كاشمر ‌كاشـمر استانی امانی 50 2 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري چناران ‌چناران استانی امانی 150 3 ‌آبرساني سيار قوچان ‌قوچان استانی امانی 750 4 ‌آبرساني سيار سبزوار ‌سـبزوار استانی امانی 100 5 ‌آبرساني سيار بردسكن ‌بردسـكن استانی امانی 450 6 ‌آبرساني سيار مشهد ‌مشـهد استانی امانی 200 7 ‌آبرساني سيار كلات ‌كلات استانی امانی 200 8 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري قوچان ‌قوچان استانی امانی 150 9 ‌مرمت آب بردگيهاي راههاي ارتباطي عشايروساخت ابنيه فني ‌درگز استانی امانی 100 10 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري سبزوار ‌سـبزوار استانی امانی 100 11 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري بردسكن ‌بردسـكن استانی امانی 100 12 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري نيشابور ‌نيشـابور استانی امانی 100 13 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري مشهد ‌مشـهد استانی امانی 100 14 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري كلات ‌كلات استانی امانی 100 15 ‌آبرساني سيار چناران ‌چناران استانی امانی 447 16 تكميل بهسازي چشمه وانتقال آب(آب تلخ) ‌سـرخس نفت امانی 800 17 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌سـرخس نفت امانی 100 18 ‌آبرساني سيار درگز ‌درگز نفت امانی 650 19 ‌آبرساني سيار خواف ‌خواف نفت امانی 634 20 ‌آبرساني سيار سرخس ‌سـرخس نفت امانی 550 21 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌خواف نفت امانی 100 22 ‌تامين اب شرب انسان و دام از چشمه شور ‌سـرخس نفت امانی 1300 23 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌چناران خشکسالی امانی 850 24 ‌آبرساني سيار خواف ‌خواف خشکسالی امانی 300 25 مرمت راه و ابنیه راه های عشایری ‌سـرخس خشکسالی امانی 300 26 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري قوچان ‌قوچان خشکسالی امانی 1350 27 ‌مرمت آب بردگيهاي راههاي ارتباطي عشايروساخت ابنيه فني ‌درگز خشکسالی امانی 650 28 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌خواف خشکسالی امانی 500 29 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌سـبزوار خشکسالی امانی 450 30 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌بردسـكن خشکسالی امانی 450 31 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌نيشـابور خشکسالی امانی 450 32 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌مشـهد خشکسالی امانی 700 33 ‌نگهداري و مرمت راههاي عشايري ‌كلات خشکسالی امانی 600 34 حفر چاه آب شرب ارتیان درگز خشکسالی پیمانی 850 35 حفر و تجهیز چاه نیمه عمیق محمدزورآب بردسکن خشکسالی پیمانی 550 36 حفر چاه آب شرب قوزقاندره درگز ماده 180 پیمانی 750 37 حفر و تجهیز چاه نیمه عمیق محمدزورآب بردسکن ماده 180 پیمانی 500 38 خرید، حمل و نصب تانکر ذخیره آب شرب قوچان ماده 180 امانی 400 39 احداث راه آبقد به دربیابان بام مشهد تبصره 2 پیمانی 3000 40 مرمت راه عشایری در سطح استان سطح استان تبصره 2 امانی 1000 41 تجهیز اتراقگاه عشایری خواف (چاه زول) خواف تبصره 2 امانی 500 جمع کل 23781

• طرح مطالعه و مکانیابی کانونهای توسعه

طرح مکانیابی و مطالعات مناطق عشایری : در این طرح مناطق و قلمروهای عشایری، امکانات و پتانسیل های طبیعی و انسانی نیز مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته و باتوجه به پتانسیل های مناطق پروژه هایی درزمینه های اشتغال عشایر پیشنهاد میگردد و مکانهای قابل توسعه و مستعد احداث شهرک شناسایی و مورد مطالعه قرار می گیرند.  درسال 1393 مبلغ 2850 میلیون ریال در قالب 3 پروژه مطالعاتی از منابع استانی، ملی و تبصره 2 جهت مطالعه مکانیابی کانونهای توسعه در مناطق عشایری در  نظر گرفته شده است

لیست پروژه های مصوب سال 1393 در طرح مطالعات - ارقام به میلیون ریال   ردیف عنوان پروژه شهرستان کانون محل تامین اعتبار نحوه اجرا اعتبار مصوب 1 ‌مطالعه وطراحي خط انتقال آب شرب انسان ودام سرخس آب تلخ نفت پیمانی 400 2 تهیه نقشه ایلراه (مطالعات) سطح استان سطح استان تبصره 2 پیمانی 1500 3 مطالعات تامین آب سطح استان سطح استان ملی پیمانی 950 جمع کل 2850

خلاصه عملکرد عمرانی سال 1393